OCHRONA PRZYRODY

Na terenie Rudniańskiego Parku Krajobrazowego znajdują się również inne formy ochrony przyrody. Są to rezerwaty przyrody, pomniki przyrody, stanowisko dokumentacyjne oraz obszary Natura 2000.

REZERWATY PRZYRODY

Rezerwat przyrody to jedna z najwyższych form ochrony prawnej, którą obejmuje się wybitne, bardzo cenne obszary. Na terenie Parku występują dwa rezerwaty chroniące zarówno elementy przyrody ożywionej, jak i nieożywionej. Należy pamiętać, że w rezerwacie przyrody można poruszać się tylko po wyznaczonych szlakach turystycznych lub dydaktycznych.

Rezerwat przyrody „Kajasówka”

• Data utworzenia: 1962 r.
• Powierzchnia: 11,83 ha

Jest to rezerwat przyrody nieożywionej obejmujący niewielką część wyniesienia zwanego Kajasówką, z najwyższym jego szczytem: Bustrykiem. Położony jest we wschodniej części Parku. Chroni cenny ze względów geologicznych, duży zrąb tektoniczny, zbudowany z wapieni jurajskich. W jego północnej i południowej części znajdują się niewielkie, stare wyrobiska, w których odsłaniają się wspomniane skały. Jest tu również niewielka Jaskinia Przegińska. Celem ochrony jest również porastający wzgórze las oraz liczne zbiorowiska muraw kserotermicznych. Jednak te ostatnie w porównaniu z latami 60-tymi i 70-tymi znacznie zubożały i zostały zastąpione w sposób naturalny zaroślami tarninowymi. Było to efektem zaprzestania wypasu bydła, prowadzonego tu do czasu powstania rezerwatu.

Rezerwat przyrody „Dolina Potoku Rudno”

• Data utworzenia: 2001 r.
• Powierzchnia: 95,94 ha

Jeden z najmłodszych rezerwatów przyrody w województwie małopolskim o typie leśnym, położony w północno-wschodnim krańcu Parku. Chroni dolinę potoku Rudno ze zbiorowiskami łęgu olszowego i olsu. Osobliwością florystyczną są stanowiska skrzypu olbrzymiego. Na terenie rezerwatu znajduje się stary kamieniołom porfiru „Orlej”. Zarówno on sam, jak i prowadzący do niego przekop również stanowią przedmiot ochrony.

POMNIKI PRZYRODY

Na terenie Rudniańskiego Parku Krajobrazowego znajdują się 32 pomniki przyrody, w tym: 29 drzew (10 dębów szypułkowych, 5 lip drobnolistnych, 5 lip szerokolistnych, 4 sosny wejmutki, 2 tulipanowce amerykańskie, 1 kasztanowiec, 1 platan klonolistny, 1 buk pospolity) oraz 3 pomniki przyrody nieożywionej (Gaudynowskie Skały oraz skałki i kamieniołom w Rusocicach).

STANOWISKO DOKUMENTACYJNE

Odsłonięcie geologiczne

Jedyne stanowisko dokumentacyjne na terenie Rudniańskiego Parku Krajobrazowego utworzone zostało w 1998 roku w rejonie miejscowości Mirów. Celem ochrony jest niewielkie odsłonięcie skalne, będące jednocześnie stanowiskiem paleontologicznym. Widoczny w nim jest profil z granicą jury środkowej i górnej, z bogatą fauną amonitową. Niestety miejsce to dziś jest nieczytelne i trudne do zidentyfikowania.

OBSZARY NATURA 2000

Obszar Natura 2000 „Rudno”

Specjalny obszar ochrony siedlisk o powierzchni 72,4 ha, położony we wschodniej części Parku. Obejmuje swym zasięgiem malowniczą dolinę Wrzosy, część doliny potoku Rudno. Zlokalizowane są tu przede wszystkim siedliska nieleśne, w tym łąki trzęślicowe z kosaćcem syberyjskim i goryczką wąskolistną. Występują wśród nich różne gatunki motyli, np. modraszki telejus i nausitous, czerwończyk nieparek. Na podmokłych fragmentach oraz w niewielkich zbiornikach wodnych licznie występują płazy, w tym traszki grzebieniaste. Znajduje się tu również stanowisko poczwarówki zwężonej. Z samym potokiem związany jest również minóg strumieniowy czy bóbr europejski.

Obszar Natura 2000 „Rudniańskie Modraszki – Kajasówka”

Jest to specjalny obszar ochrony siedlisk, znajdujący się w południowo-wschodniej części Parku i pokrywający się z nim tylko w niewielkiej części, w rejonie Kajasówki. Ma powierzchnię 447,2 ha. Na jego terenie znajduje się wapienne wzgórze, stanowiące zrąb tektoniczny oraz stosunkowo płaska powierzchnia z łąkami i pastwiskami. Głównym celem ochrony są tu siedliska łąkowe i zaroślowe, stanowiące miejsce życia kilku gatunków motyli, między innymi: modraszek telejus, modraszek nausitous, czerwończyk fioletek oraz skalnik driada. Ten ostatni jest bardzo rzadkim gatunkiem, zagrożonym wyginięciem. Poza gatunkami zwierząt w obszarze znajdują się cenne dla wspólnoty siedliska nieleśne: murawy kserotermiczne oraz niżowe i górskie łąki użytkowane ekstensywnie.