Parki
krajobrazowe


PRZYRODA NIEOŻYWIONA

Budowa geologiczna

Podłoże Parku ma dość skomplikowaną budowę, na którą składa się kilka różnowiekowych formacji. Najbardziej rozpowszechnionymi skałami, widocznymi na powierzchni terenu, są biało-szare wapienie górnojurajskie, powstałe około 160 mln lat temu w morzu, które zajmowało w tym czasie między innymi teren dzisiejszego Parku. To właśnie te wapienie tworzą fantastyczne formy skalne, znajdujące się w większości dolinek oraz na płaskowyżu w okolicy Jerzmanowic.

Jednak w wielu miejscach odsłaniają się skały dużo starsze. Są nimi wapienie dewońskie i karbońskie liczące około 390 – 310 mln lat. Zobaczyć je można w Dębniku czy Dolinie Racławki.

W Parku znajdziemy również jedną ze skał magmowych – porfir, odsłaniający się w nieczynnych kamieniołomach w Miękini. Tworzenie się porfiru i innych skał magmowych było związane z przypadającą na okres permu (298 – 252 mln lat temu) dużą aktywnością wulkaniczną na terenie podkrakowskim.

Na obszarze Parku występują również bardziej współczesne osady w postaci martwicy wapiennej, powstałej kilka tysięcy lat temu i znajdującej się między innymi w Dolinie Racławki.

Rzeźba terenu

Obszar Parku położony jest na Wyżynie Olkuskiej, stanowiącej cześć Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Najbardziej charakterystycznymi formami ukształtowania terenu są tu głęboko wcięte dolinki o generalnym przebiegu północ – południe. Znajdziemy w nich strome ściany skalne i wijące się w dnie potoki. Ponad dolinami, na wierzchowinach, występują ostańce skalne – formy skałkowe przybierające różne ciekawe kształty. Część skałek posiada z tego powodu adekwatne nazwy: Dupa Słonia, Pytajnik, Czarcie Wrota, Kapucyn czy Żabi Koń.

Warte zobaczenia są również jaskinie, licznie występujące w krasowym, wapiennym masywie skalnym. Powstały w skutek wypłukiwania przez wodę ze skał węglanu wapnia, dzięki czemu utworzyły się przestrzenie międzyskalne, stopniowo poszerzane do wielkości dzisiejszych korytarzy. Udostępnione do zwiedzania na terenie Parku są: Jaskinia Nietoperzowa oraz Jaskinia Wierzchowska Górna.

Na terenie Parku występuje także wiele źródeł, jak na przykład Źródło Pióro, Źródło św. Eliasza czy Źródło Będkówki.